Yenicuma Mahallesi
Dönemi: Geç Osmanlı
Ada/Parsel: 221/12

Yeni Cuma Mahallesi'nde bulunan yapı, arazinin eğiminden dolayı fevkani bir düzenlemeye sahiptir. Zemin kat üzerine normal iki kat olarak kurgulanan konak, bahçeli bir tasarıma sahiptir. 20. yüzyılın başlarında inşa edildiği anlaşılan yapının orijinal durumu ile günümüze gelmiş olması son derece önemlidir. Kare bir alan üzerine inşa edilen yapının kuzeydeki ön cephesi güney kısımdaki sokaktan zemin kotu bakımından düşüktür.

Haritada Bul

Yeni Cuma Mahallesi'nde bulunan yapı, arazinin eğiminden dolayı fevkani bir düzenlemeye sahiptir. Zemin kat üzerine normal iki kat olarak kurgulanan konak, bahçeli bir tasarıma sahiptir. 20. yüzyılın başlarında inşa edildiği anlaşılan yapının orijinal durumu ile günümüze gelmiş olması son derece önemlidir. Kare bir alan üzerine inşa edilen yapının kuzeydeki ön cephesi güney kısımdaki sokaktan zemin kotu bakımından düşüktür. Bahçeli, iki katlı yaklaşık kare bir alan üzerine oturan bu konağın bodrum katı yarım pencerelerle aydınlatılan geleneksel Trabzon evlerinin aynı dönemde yapılanları ile benzeşmektedir. Yapının bodrum katı odunluk depo ve hazırlama merkezi olarak kullanılmış, üst katları ise normal yaşam için ayrılmıştır. Güneydeki sokağa açılan bahçe kapısından merdivenlerle inilerek kuzeydeki ana giriş kapısına erişilmektedir. Yapının haremlik-selamlık düzenlemesinin olmadığı tek kapı girişinden anlaşılmaktadır. Geç dönem yapılarında haremlik-selamlık uygulamasının kaldırıldığının bir örneğini teşkil eden bu konak, kuzeydeki ön cephe düzenlemesi ile Trabzon geleneksel evlerinin bir devamı niteliğindedir. Bulunduğu arsanın doğal eğimine uydurularak inşa edilen yapının güney kısımdan iki katlı, kuzeyden ise üç katlı olarak görünümü fevkani düzenlemesinden dolayıdır. Kuzeydeki giriş kapısından girildiğinde ortada dağıtım merkezi de olarak işlevlendirilen sofa ve iki yanına kurulu yaşam odalarından müteşekkildir. Normal iki katın birbirini tekrar ettiği yapının ön kısmında dışarıya doğru çıkma yapan cumba binanın cebhe görüntüsüne derinlik getirmiştir. Normal katlarında boyutları büyültülmüş Fransız usulü pencerelerin sayısı artırılarak yapının iç mekanı ferah ve aydınlık kılınmıştır. Cephelerde pencere kenarlarındaki söveler rustik düzende cephe sathından dışarıya taşırılarak hareketlilik elde edilmiştir. Trabzon'daki geleneksel evlerin geç dönem örneklerinden birini teşkil eden yapı, taş malzeme ile yığıma usulünde inşa edilmiştir. Yapının taşıyıcıları olarak gösterilen yalancı payeleri köşelerde iki kat boyunca devam ettirilmiştir. Kat silmesi ve üst örtüye geçişteki saçak silmesi bilindiği şekliyle katları birbirinden ayıran dışarıya taşırılmış prestilli bir biçimdedir. Yapının çatısının orijinalinde kiremit kaplı olduğu daha sonraki yıllarda madeni sac ile değiştirildiği anlaşılmaktadır.


Katalog Haritası
Yakın Yapılar
Yeni Cuma Camii

- 14. YY Komnenos/15.YY Osmanlı

Kuzgundere Su Kemeri

- Roma/Erken Bizans

Cephanelik

- 1340-1341/Komnenos

Kızlar Manastırı

- 1349-1390/Komnenos