Yapı, Kemerkaya Mahallesinde Uzun Sokak üzerinde yer alır. Yapının herhangi bir kitabesi olmasa da, binanın mimari özelliklerinden yola çıkılarak XIX. yüzyılın sonu-XX. yüzyılın başlarında inşa edildiği söylenilebilir. Trabzon’daki özgün niteliğini korumuş çoksüslemeli ve anıtsal yaplardan birisidir. Tamamen kesme taş malzemeden inşa edilen yapı zemin kat üzerine iki kat olarak tasarlanmış ve karma yapı gurubunda incelenen yapılar türünde inşa edilmiştir.

Yapı, Kemerkaya Mahallesinde Uzun Sokak üzerinde , Sultan Sokak ve Halkevi Caddesi arasında kalan adada yer alır. Yapının herhangi bir kitabesi olmasa da, binanın mimari özelliklerinden yola çıkılarak XIX. yüzyılın sonu-XX. yüzyılın başlarında inşa edildiği söylenilebilir. Hem kapıların üzerindeki metal kanatlardan, hem de cephelerdeki pencerelerin alınlıklarından binanın inşası tam olarak 1904 yılına çok rahatlıkla tarihlendirilebilir. Günümüzde Kültür Turizm İl Müdürlüğü binası olarak kullanılan yapı, tümüyle kesme taştan inşa edilmiş 3 kat ile, bir bodrum ve 4 yönlü haçvari küçük bir terasa sahiptir[1]. Binanın çatısında teras katı da oluşturulmuş ve üçgen alınlıkla sonlanan bir örtüyle kapatılmışdır. Yapının inşa edildiği ilk evresinde zemin katı iş yeri olarak kullanıldığı için Uzun Sokağ’a bakan kısmı büyük açıklıklara sahip alüminyum kayıtlı camekanlarla kapatılmıştır. Uzun Sokağ’a bakan iki giriş kapısıyla girilen yapının ayrıca doğu tarafına bakan bahçesinin giriş kapısı da mevcuttur. Dolayısıyla da yapının haremlik ve selamlık bölümlenmesinin olduğunu söylemek mümkündür. Ana giriş kapılarının Uzun Sokağ’a baktığı kısımlar selamlık, bahçe içerisinden kuzey yöne yapılan bina girişi ise haremlik kapısı olarak değerlendirilebilir. Yapının üst katları cephe düzenlenmesi açısından Galata’daki, Beyoğlu’ndaki, İzmir’deki daha çok Levanten ailelerinin inşa ettirdikleri süslü villa yapılarını anımsatmaktadır.  Trabzon’daki bir kaç örneğinde de gördüğümüz gibi bu cephe düzenlemesi tam olarak başkent yapılarında örneklerini izleyebileceğimiz zengin türde süslemelere sahiptir. Bu süslemeler, cephelerde Fransız pencereleri üzerinde üçgen alınlıklı tapınak mimarisinin birer numunesi şeklinde ya da yan taraflarda sütunları taşıdığı  hissi veren tiriglifli geçişlerden görülmektedir. Ayrıca, saçak ağızından dışarıya doğru taşırılan aslan göğsü konsollarının taşıdığı geniş profilli silmelerle bir birine geçen geniş saçaklarda çok net olarak görülebilmektedir. Bunun yanısıra, yapının bahçesine girişi sağlayan kapısı üzerinde ve yalancı sütunların üzerlerinde oyuklu örmeli sütun başlıkları Neo-Klasik dönemin anıtsal süsleme özelliği olarak karşımıza çıkmaktadır.

Zaman içerisinde yapılmış olan onarımlardan dolayı örgün yapısından sadece dış cepheden yığma taşlar kalmıştır.[2] Farklı dönemlerde yapılan restorasyon işlemlerinden dolayı binanın ön cephesi bina dokusuna ait renk tonundan daha açık bir tonda sıva yapılmıştır.[3] Binanın girişi doğudan olup girişte yaprak motifli başlıklara sahip 4 sütun ikinci kat balkonu taşımaktadır.[4] Yapının dış kısmında çatıya geçiş bölümündeki taştan yapılan konsollar, içte yerini tavanı taşıyan ahşap konsollara bırakmıştır.[5]

Tarihi mahkeme binası olarak bilinen yapı, 2019 yılında  Ortahisar Kaymakamlığı tarafından kullanılmaktayken, Trabzon İl ve Kültür Müdürlüğü’ne tahsis edilmiştir.[6]

[1]Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Arşivi (TKVKBK)

[2]TKVKBK arşivi

[3] TKVKBK arşivi

[4]TKVKBK arşivi

[5]TKVKBK arşivi

[6] TKVKBK arşivi