Pazarkapı Mahallesi
Dönemi: 1718/Osmanlı
Ada/Parsel: 102/12

Pazarkapı Mahallesi, Mehmet Avni Sokakta yer alan çeşme, 1131 H/1718-19 M tarihinde yaptırılmıştır. Su haznesi olmayan kaş kemerli çeşme, semerdam örtü ile kapatılmıştır. Kitabesi yerinden sökülmüş olan tek lüleli bu sokak çeşmesi 2000?li yıllarda onarılarak uzun süreden beri atıl durumdayken asli işlevine kavuşturulmuştur.

Haritada Bul

Trabzon’un Pazarkapı Mahallesi’nde, Mehmet Avni Sokağın batı yakasında, Ziya Komut Evi’nin bahçe duvarına bitişik olarak inşa edilmiş olan sokak çeşmesi, 1131 H / 1718-19 M yılına tarihlendirilmektedir. Günümüzde kitabesi yerinde bulunmasa da, bu tarih, Trabzon Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu tescil kayıtlarında yer alan önceki belgelemelere dayandırılmaktadır.

Çeşme, 2000’li yıllarda yapılan bir onarım sayesinde, uzun süreli kullanım dışı kalmış durumdan kurtarılmış ve yeniden su akıtan işlevsel hale getirilmiştir. Bu yönüyle hem sokak dokusuna katkı sunmakta, hem de kültürel süreklilik açısından önem arz etmektedir.

Mimari özellikleri bakımından çeşme, kesmetaş malzemeyle, kaş kemerli, su haznesiz ve tek lüleli olarak inşa edilmiştir. Kemerin aynası derin ve orantılı biçimde düzenlenmiştir. Çeşmenin üzerinde yer alan semerdam örtü, tamamen yenilenmiş ve yapının üst örtü bütünlüğü sağlanmıştır.

Yol kotunun zamanla yükselmesi nedeniyle çeşmenin su teknesi günümüzde görünmemekte, dolayısıyla seki taşlarınınveya oturma alanlarının varlığına dair net bir belirleme yapılamamaktadır. Süsleme unsuru olarak yalnızca üzengi taşı hizasında ikili profiller yer almakta olup, çeşme genel anlamda sade bir tasarım anlayışı taşımaktadır.

Bu çeşme, hem erken 18. yüzyıl Osmanlı dönemi kentsel su yapıları geleneğini yansıtması hem de restorasyon sonrası yeniden işlev kazanması bakımından önemli bir yerel kültürel miras unsurudur.