Pazarkapı Mahallesi'nde, Hatip Camii'nin batısında yer alan Alioğulları Evi, 1322 H/1904 M yılında inşa edilmiştir. Bahçeli, üç katlı ve iç sofalı bir tasarıma sahip olan ev, geleneksel Trabzon evi özelliklerini yansıtmaktadır. Güneye bakan giriş kapısı, triglif biçimli taş kabartma ile süslenmiştir. Evin büyük boyutlu pencere düzeni, kat silmesi ve saçak kornişleri, 19. yüzyılın son çeyreğine ait geleneksel cephe tasarımını göstermektedir.
Haritada Bul
Pazarkapı Mahallesi'nde, Şenol Güneş Caddesi’nin doğu yakasında, sur içerisinde, Kalkanoğlu Sokak, Hatip Cami Sokak ve Elveda Sokağı'nın çevrelediği ada içerisinde yer alan Alioğulları Evi, geleneksel sokak dokusunun kısmen korunduğu Hatip Camii batısında bulunmaktadır. Evin bulunduğu alandaki geleneksel Trabzon evleri erken tarihli olsa da, bu ev plan ve mimari özellikleri ile daha geç dönem yapısıdır. Güneye bakan giriş kapısı üzerindeki triglif biçimli taş kabartmaya yazılmış kitabesine göre, 1322 H/1904 M yılında inşa edilmiştir.
Bahçeli, üç katlı ve iç sofalı bir tasarım gösteren evin giriş bölümü kütlesel çıkma biçimindedir. Kuzey-güney istikametli dikdörtgen bir alan üzerine oturan evin kurulumunda, giriş çıkmasının doğu yöne taşırılması dışında düzgün çokgene uyulmuştur. Ana giriş kapısı ile evin dağılım merkezi olan iç sofaya erişilmektedir. Sofanın batısında merdiven, kuzey ve güney taraflarında ise bağımsız oda dizilimi ile plan tamamlanmaktadır. Çıkmanın büyüttüğü sofa dışında, üst katlarda da tekrar eden bu plan düzeni, yapılan yinilemeler ile iç mekânda yer yer bozulmuştur.
19. yüzyılın son çeyreğinde görülen Trabzon geleneksel ev cephe tasarımını yansıtan Alioğulları Evi, giriş çıkması, büyük boyutlu pencere düzeni, kat silmesi ve saçak kornişleri ile bu özellikleri taşımaktadır. Ev, kırma çatı ile örtülmüş ve kiremitle kaplanmıştır. Bu mimari özellikler, Alioğulları Evi'nin tarihsel ve kültürel önemini artırmaktadır.