Pazarkapı Mahallesi
Dönemi: 18.YY/Osmanlı
Ada/Parsel: 88/13

Pazarkapı Mahallesi'nde, Nergis Sokak'ta, Pazarkapı Camii'nin kuzeyinde yer alan Tophane Hamamı, 16. yüzyılın sonunda inşa edilmiş Osmanlı hamamlarından biridir. Özel mülkiyete ait olduğu için korunamamış ve çevresine inşa edilen betonarme binalar nedeniyle işlevini kaybetmiştir. Günümüzde yalnızca sıcaklık bölümü görülebilir durumdadır. Dört eyvan şemalı, kubbeli ve köşe halvet hücreli bir mimari tasarıma sahip olan hamam, klasik düzeniyle dikkat çekmektedir.

Haritada Bul

Pazarkapı Mahallesi'nde, Nergis Sokak'ta, Pazarkapı Camii'nin kuzeyinde yer alan Tophane Hamamı, 16. yüzyılın sonunda inşa edilmiş Osmanlı hamamlarından biridir. Hamam, birçok kez onarım geçirerek günümüze kısmen ulaşabilmiştir; ancak 1978 yılı onarımı öncesindeki kayıtlarına ulaşılamamıştır. Haşim Karpuz, hamamın mimarı olarak "Kasım" adlı birisini öne sürse de bu durumu kanıtlamak oldukça güçtür. Seyyahlardan Aşık Mehmet ile Evliya Çelebi, bu hamamdan "Aşağı Hisar Hamamı" olarak bahsetmişlerdir.

Özel mülkiyete ait olduğu için korunamamış olan hamam, daha sonraki yıllarda etrafına inşa edilen betonarme binalar nedeniyle işlevini tamamen kaybetmiş ve bir ticarethanenin deposu haline dönüşmüştür. Günümüzde yalnızca sıcaklık bölümü iç mekânı görülebilir durumdadır. Tophane Hamamı'nın mimari tasarımı, dört eyvan şemalı, kubbeli ve köşe halvet hücreli bir yapıya sahiptir.

Doğu-batı istikametinde dikdörtgen bir alan üzerine oturan hamamın külhanı, güney kısımda sıcaklık ve ılıklık bölümleri boyunca ana aksın dışındadır. Tamamen yok olan sıcaklığın doğusundaki ılıklık kısmı, üç bölüme ayrılmıştır. Kuzeye kalan beşik tonoz örtülü bölme, hela ve temizlik hücresi olarak kullanılmış; iki kubbe ile örtülü diğer bölmeler ise rahatlama, alışma ve dinlenme mekânı olarak değerlendirilmiştir. Ilıklığın doğusundaki sıcaklık bölümü, tam simetri esasına dayalı olarak, dört eyvan şemalı ve köşe halvet hücreli plan şeması ile klasik bir düzen göstermektedir. Sıcaklık bölümündeki mekânların tamamı kubbe ile örtülüdür. Ortadaki göbek taşının üzerini kapatan büyük kubbenin aydınlatma feneri yoktur. Sıcaklığın güneyinde, dar uzun dikdörtgen biçimindeki külhan bölümü ise beşik tonoz örtülüdür. Bu mimari özellikler, Tophane Hamamı'nın tarihsel ve kültürel önemini artırmaktadır.


Katalog Haritası
Yakın Yapılar
Pazarkapı Camii

- Geç Osmanlı

Hacı Arif Hamamı

- 19.YY/Geç Osmanlı

Sur Duvarı

- Antik Dönem/Erken Bizans

Hasan Ağa Camii

- 16.YY/Osmanlı