Konaklar Mahallesi
Dönemi: Komnenos
Ada/Parsel: 1855/5

Konaklar Mahallesinde yer alan yapı, Komnenos Krallığı Döneminde 15. yüzyılda yapılmış bir kiliseden dönüştürülmüştür. Kesme taş malzeme ile inşa edilen yapı, üç nefli bazilikal planlıdır.

Haritada Bul

Trabzon şehir yerleşkesinin doğu tarafında kalan Konaklar Mahallesinde bulunan yapının üzerinde kitabesi yoktur. Ancak plan ve mimari özelliklerine bakılarak daha önce yapılmış olan eski kilisenin yerine 18. yüzyılda yeniden inşa edildiği değerlendirilmektedir. Orijinalinde üç nefli bazilikal planlı kilise tasarımında inşa edilen yapı, 2016 yılında yapılan restorasyonu sonrasında cami olarak kullanılmaya başlanmıştır. 

Doğu-batı doğrultulu dikdörtgen bir alan üzerine oturan yapının narteksi oktur. Yapının asıl ibadet alanı olan harim (naos), üçer sıra halinde ikişer tanesi yuvarlak kesitli birer tanesi de kare kesitli altı sütun ve yuvarlak kemerlerle üç nefe ayrılmıştır. Sütunlardan harim duvarlarındaki konsollara birer yuvarlak kemer daha atılmıştır. İçten ve dıştan yuvarlak biçimdeki üçlü apsis, doğu yöne taşıntılıdır. Beşik tonoz örtülü yapı yaklaşık 9 x 13 m ölçülerinde ve dışarıdan kırma çatı örtülüdür.

Harime batı cephesinin ekseninde yer alan, dikdörtgen, taş söveli ve tek kanatlı ahşap kapıdan girilmektedir. Kapının üstünde kemerli bir alınlık bulunmakta olup, kapının önüne sonradan bir sundurma eklenmiştir. Kare kesitli beş bağımsız ahşap sütunla taşınan sundurma, tek eğimli düz çatılıdır. Caminin ön duvarında alt katta dördü, üst katta ise on iki olmak üzere toplam on altı pencere bulunmaktadır. Alttaki pencerelerden biri güney cephe ekseninin batı tarafında, diğer üç pencere ise apsislerde ve doğu cephesinin iki yanında yer almaktadır. Üst sıra pencereleri ise her yöndeki cephede üçer adet olmak üzere dışa açılmaktadır. Pencerelerin tamamı dikdörtgen biçimli, taş söveli, ahşap doğramalı ve demir parmaklıklıdır. 

Harim güney duvar eksenine dikdörtgen formlu ve ahşap malzemeli mihrap eklenmiştir. Yukarıya doğru daralan nişin yaşmak kısmı yuvarlak kemerle sonlanmaktadır. 

Caminin gerek dış cephesinde gerekse harim içerisinde herhangi bir süsleme unsuru görülmez. Cami, yakın dönemde Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından onarılmıştır.