Kaledibi/Sotka St.John Kilisesi, Hızırbey (Sotka) Mahallesi'nde yer almaktadır. Komnenos Krallığı zamanında 14. yüzyıl başlarında inşa edilen bir kilisenin yerine Trabzon Metropoliti Konstantios tarafından 1856 yılında yeniden yaptırılmıştır. Kapalı Yunan Haçı planında yapılan kilise, Trabzon’da korunarak günümüze gelebilen Hristiyan dini mimari örneklerinden biridir. Kesme ve kaba yonu taş malzeme ile inşa edilen yapı, Kuzeydoğu Anadolu ve Van Havzası Hristiyan yapılarındaki kubbe kasnağı örneklerine benzer bir kubbe örtüsüne sahiptir. 1998 yılındaki kapsamlı restorasyonu sonrasında günümüze iyi durumda gelebilmiştir.

Hızırbey (Sotka) Mahallesi'nde, Devlet Sahil Yolu Caddesi'nin güneyinde, Haneci Sokak ile Çulha Sokak'ın çevrelediği ada içerisinde yer almaktadır. Komnenos Krallığı zamanında 14. yüzyıl başlarında Vaftizci Yahya tes Petras adında bir kilise inşa ettirilmiştir. Bu kilisenin harap olması üzerine onun yerinde Trabzon Metropoliti Konstantios tarafından 1856 yılında St. John adıyla yeniden yaptırılmıştır. 1998 yılındaki kapsamlı restorasyonu sonrasında günümüze iyi durumda gelebilmiştir. Bu restorasyon sırasında kiliseye ait olan bazı kesme taşların bahçe duvarında kullanıldığı görülmektedir. Ayrıca bahçe duvarının doğuya bakan kapı açıklığı kuzey yanında kısmen görülebilen bir Latince kitabe levhası da bulunmaktadır.  

Doğu-batı doğrultulu dikdörtgen bir alan üzerine oturan kilise, kapalı Yunan haçı planında inşa edilmiştir. Doğudaki ana giriş kapısından yapının narteksine girilmektedir. Kilisenin güneye ve kuzeye bakan giriş kapıları sonraki dönemlerde ana giriş kapısı olarak kullanılmış, batıdaki kapı kapatılmıştır. Narteksin kuzeyinde üst kat galerisine çıkan yarı döner ahşap merdiven yer alır. Naos ise her iki yanda ortada iki yuvarlak kesitli sütun, iki de örme payelerin taşıdığı yuvarlak kemerlerle bölünmüş üç nef düzenindedir. Örme payelerin ikisi narteks bölümünde ikisi de bema bölümündedir. Doğu yöndeki üçlü apsis düzeni taşıntısı klasiktir. Ortadaki daha büyük olan üçlü apsis içten yuvarlak dıştan ise ana apsis beşgen yanlar ise yuvarlak olarak taşırılmıştır. Kapalı Yunan haçı planı kilisenin üst örtüsü biçiminden dolayı ortaya çıkmaktadır. Ortada yüksek kasnakla taşınan içten basık bir kubbe dıştan ise kırma çatı, haç formunu oluşturan kanatlar ise kırma çatılı bir örtü sistemi tasarımındadır. Ortadaki yüksek kasnağın biçimi, Doğu Karadeniz, Van Havzası Bizans Dönemi yapılarını anımsatmaktadır. 

Kesme taş malzeme ile yığma usulünde inşa edilmiş olan kilisenin güneye bakan ana giriş kapısı üzerinde yuvarlak kemer ile bir alan oluşturulmuştur. Bu kemer içinde günümüze gelememiş bir yazıt ya da kabartma olma ihtimali yüksektir. Yüksek cephelerde açılan dikine uzun, dar ve yuvarlak kemerli pencereler, Bizans mimarisinin üslubunu yansıtmaktadır.

Söylence:

Yapının ilk evresi için günümüze gelememiş olan bir yazıta ve 1887 yılındaki aktarımı ile Papadopoulos’a dayandırılan anlatı oldukça ilginçtir. Trabzon’un kadın Lordlarından biri olan Teodore Kamechenos, sonrada bahse konu olan kilisenin de yapılacağı Exotedeki (Sotka) topraklarını, erkek kardeşlerinden ve Tzaichides’in dul karısı Leydi Eirene’den satın almıştır. Bu toprak daha sonra Lord Teodora Kamechenos’un oğulları Niketas ve Gregory tarafından, 1306 yılında  Aziz Barnabas (Basil) Thathalanos’a satılmıştır. Komnenos kralı II. Aleksios zamanında (1297-1330) Aziz Basil tarafından Vaftizci Yahya adına kilise yaptırılmıştır. Bu yazıttan anlaşılacağı üzere günümüzde Şenol Güneş Caddesi’nin (Sahil yolundan Trabzon Büyükşehir Belediyesi’ne çıkan cadde) batı tarafı, yani Aşağıhisar surlarının batı kısmı henüz yerleşim alanı değildir. Bu alan, bahçelerin ve tarım yapılan toprakların olduğu bölge olarak tanımlanmaktadır.