Yavuz Selim Mektebi, Gazipaşa Mahallesinde, Yavuz Sultan Selim Bulvarı ile Taksim Caddesinin birleştiği noktada yer almaktadır. Fransızlar tarafından 1856 yılında inşa edilen ve 1890 yılında yenilenen “L'école des Sœurs de Saint-Joseph de l’Apparition”/Sörler Koleji’nin savaş sonrasında mektebe dönüştürülmesi ile kurulmuştur. Düzgün dikdörtgen alana oturan yapı, üç katlı, kırma çatı örtülü bir plandadır. Türk Döneminde bazı değişiklikler yapılan yapının farklı dönemlerde farklı işlevler ile kullanıldığı bilinmektedir.

Yapı, Gazipaşa Mahallesinde, Yavuz Sultan Selim Bulvarı ile Taksim Caddesinin birleştiği noktada yer almaktadır. Yatılı Kız Koleji ya da Sörler Koleji olarak bilinen mektebin asıl adı “L'école des Sœurs de Saint-Joseph de l’Apparition”dir. 1883 yılında Fransızlar tarafından misyonerlik faaliyetlerinin daha etkin yürütülmesi amacıyla kurulan “Alliance Française” adlı derneğin kuruluşundan itibaren 14 yıl genel sekreterliğini yapan Foncin’e göre Trabzon’daki Rahibeler Mektebi ilk olarak “L'école des Sœurs de Saint-Joseph de l’Apparition” adı ile 1856 yılında kurulmuştur. Bu okulun mevcut okulun yerinde daha küçük boyutlu olarak inşa edilmiş olduğu ya da satın alınan eski bir evde faaliyet gösterdiği düşünülmektedir. Uzun Sokağın güney yakasındaki “Collage des Freres Ecoles Chretiennes”/ Frerler Mektebi (Hristiyan Kardeşler Koleji) ise yine bu okul ile bağlantılı olsa da varlığını devam ettirememiştir. Birleştirilen bu iki kurum daha sonraki yıllarda karıştırılmış ve adlarının birbirinin yerine kullanıldığı anlaşılmıştır. Bu nedenle yukarıda bahse konu olan Sörler Kolejinin adı değiştirilerek Frerler Mektebi diye anılmıştır. Kolejin ilk olarak 1881 yılında kurulduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu okulun da sabit bir binasının olmadığı ve kiralanan meskenlerde eğitim verdiği konsolosluk raporlarından anlaşılmaktadır. Mevcut okulun Fransızlar tarafından 1889 yılında yer satın alma girişimlerinin 1901 yılında tamamlanması sonrasında Osmanlı Devletinden okul yapımı için izin istekleri, arşiv belgelerinde mevcuttur. Plan ve cephe görünüşlerinin de yer aldığı istek dosyasının onaylanması neticesinde başlanılan okul binası, 1905 yılında tamamlanmıştır. Yatılı olarak eğitim öğretim yapan bu azınlık mektebi 1914 yılındaki evraklara göre Ticaret ve Muhasebe okulu olarak dersler vermiştir.  I. Dünya Savaşı yıllarında Kızılay Hastanesi olarak kullanılmıştır. İşgal yıllarında üst örtüsü değiştirilen okul, hastane işlevine devam etmiştir. Savaş sonrasında 1920-1930 yılları arasında Amerikalılar tarafından Kimsesizler Yurdu olarak kullanılmıştır. 1930 yılından sonra Alman Hoştaş Kumpanyası tarafından işletilen Fındık Fabrikası olmuştur. 1935 yılında Özel idare tarafından satın alınarak mülkiyeti Milli Eğitim Vekâleti’ne devredilmiştir. 1935-36 eğitim-öğretim yılında “Yeni Okul” adı ile faaliyete başlayan okul, 1964-65 eğitim-öğretim yılında “Yavuz Selim İlkokulu” adını almıştır. 1998 yılında “Yavuz Selim İlköğretim Okulu” olarak değişen adı, 2012 yılında tekrar “Yavuz Selim İlkokulu”na dönüştürülmüştür. 2017 yılında restorasyon kararı ile boşaltılan yapının restorasyonu 2024 yılında tamamlansa da faaliyete geçmemiştir. 

Okul, düzgün dikdörtgen bir alana oturan ana blok ile yapının güneybatı kenarına kaydırılan çıkma bloğundan oluşmaktadır. Kesme ve kaba yonu taş malzeme ile yığma usulünde bodrum üzerine üç katlı ve kırma çatı örtülü yapının doğu yönünde büyükçe bir bahçesi vardır. Doğu yöndeki bahçeye bakan yükseltilmiş giriş kapısından mektebin giriş koridoruna ulaşılır. Giriş koridorunun her iki yanında birbirinin simetriği olarak yapılmış olan büyük boyutlu odalar yönetim odalarıdır. Giriş koridorunun batısında okulun orta sofası dağılım merkezi olarak konumlanmıştır. Orta sofanın kuzeyinde ıslak zeminli mekân ve bir oda, güneyinde ise oda ve ıslak zeminli mekân yer alır. Sofanın batısında üst kata çıkılan merdiven ve çıkma bloğuna geçiş bulunmaktadır. Çıkma bloğunda çok amaçlı salon ve lavabolar bulunmaktadır. İki kollu orta sahanlıklı düz ahşap merdivenle erişilen üst katta orta sofa, uzun kolu kuzeye doğru uzanan “L” şeklinde koridora dönüştürülmüştür. Üst katta, çıkma bloğunda büyükçe bir oda ve koridorun etrafına dizilmiş sınıflar yer alır. Mektebin diğer katı da bu kattaki planın tekrarı biçiminde tasarlanmıştır. Okulun üst örtüsü, esasında yükseltilmiş dik eğimli ve omuzlu iken işgal yıllarında değiştirilerek kırma çatı biçimine dönüştürülmüştür.    

Bodrum katın basık kemerli yarım pencereleri, kat silmeleri ve dışa taşkın taş söveli basık kemerli kat pencereleri ile alınlık düzenlemeleri dönemin neoklasik kamu yapıları özelliği göstermektedir. Çıkma bloğunda üst katta ve alınlıkta görülen yuvarlak kemerli pencere düzeni cephelere hareketlilik katmıştır. Yine cephe üst hizalarındaki yuvarlak ve küçük boyutlu pencerelerde yüzeylerde farklılık oluşturmuştur. Yanlarda sütunlarla taşınan yuvarlak kemerli ana giriş kapısı, kütle halinde dışarı taşırılarak vurgulanmıştır. İç mekân düzenlemesi, bir çok kez yapılan yeniden işlevlendirme sırasında bozulmuştur.

Söylence

Alliance française adlı dernek Fransızcanın ve dolayısıyla Fransız kültürünün sömürgelerde ve dünyanın her yerinde öğretilmesi ve konuşulmasını sağlamak üzere 21 Haziran 1883 yılında Coğrafyacı Pierre François Charles Foncin ve Diplomat Paul Cambon trafından kurulmuştur. Amaç Frankofon bir dünya oluşturmak idi. Derneğin ilk üyeleri arasında Jules Verne ve Louis Pasteur gibi bildik isimler de vardır. Bütün dünyayı hedefine koyan bir teşkilat Trabzon’u da çalışılacak alanlardan biri olarak belirlemiştir. .

Kuruluşundan itibaren 14 yıl derneğin genel sekreteliğini yapan Foncin’e göre Rahibeler mektebi olarak bilinen “L'école des Sœurs de Saint-Joseph de l’Apparition” adlı okul 1856 da kurulmuş. Kuruluşunda Madam Galerne (Rahibe Chantal) tarafından yönetilmiş, daha sonra Madam Marango'nun (rahibe Denise) görev almış. Madam Marango dönemi ile ilgili ifadeleri ise şöyle: “Okulda en fazla 6 Fransız kız olmasına rağmen, eğitim sadece Fransız dilinde veriliyordu ve kazara başka bir dil konuşan öğrenciler cezalandırılıyor ya da en azından azarlanıyor. Madam Marango, kendisine emanet edilen kızların ilerlemesi için kapsamlı ve çeşitli eğitim usullerinden en iyi şekilde yararlanıyor. Genç Rum, İtalyan, Ermeni veya Müslüman kızların kendilerini Fransızca olarak doğru ifade ettiklerini, şiirimizden parçalar okuduklarını, Fransızca bir haritayı okuduklarını, doğaçlama bir Fransızca dikteyi tereddüt etmeden yorumlayabildiklerini ve tarihimizin temel gerçeklerini doğru bir şekilde aktardıklarını duymak harika. Bu mükemmel okulun, Ocak 1889'da kurulan Kraliyet İtalyan Kız Okulu'nun rekabetinden korkacak pek bir şeyi yok gibi görünüyor. Konseyimiz 1884 yılında Trabzonlu Rahibeler Okulu'nun kitap ve madalyaları için 400 frank, 1887 yılında ise aynı amaçla 150 frank bağışta bulunmuştur.”

Foncin Frerler Mektebi “Frères des écoles chrétiennes” için ise şöyle diyor. “Müdürleri Theodorit ve meslektaşları ile en büyük takdiri hak eden Frerler Okulu da daha az Fransız değil. Trabzon'daki bu okulda 925 öğrenci vardır ve hepsi bu cemaata mensup 5 öğretmen tarafından sekiz sınıfa ayrılmıştır. Bilindiği gibi ırk olarak Ermeni, ama yönelim olarak İtalyan olan ve İtalyan konsolosunun himayesi altında bulunan Venedik'ten gelen Mkhitaristler, 1886'dan beri Trabzon'da faaliyet göstermektedir ve Frerler okulundan bazı öğrencileri ayırmışlardır. Bu okul da Ocak 1889'da Kız Okulu olarak açılan İtalyan Kraliyet Erkek Okulu ile doğrudan rekabet etmek zorundadır. Ancak burada verilen eğitimin Fransa'daki en iyi okullarımızla kıyaslanabilecek üstünlüğü o kadar iyi bilinmektedir ki, kaybettiği gençlerin sayısı, yeni Rum veya Müslüman öğrencilerin katılımıyla büyük ölçüde telafi edilmiştir. Başarı istikrarlı bir şekilde devam etmekte ve her yıl artmaktadır. Okuma ve yazma neredeyse kusursuzdur; sadece coğrafyayla ilgili bazı eksiklikler vardır. Mevcut bina yetersizdir, ancak okul yakında önemine yakışır yeni bir binaya taşınacaktır. Konseyimiz 1886 ve 1888 yıllarında Trabzon'daki bu Okulun öğrencilerine 50'şer frank değerinde madalya vermiştir. Okul da bize sergi için sınıf defterlerinden ve fotoğraflardan oluşan bir koleksiyon gönderdi."

Derneğin kurucusu Pierre François Charles Foncin’e göre 1885 yılında açılan Rum Mektebinin (Frontistirion) Fransızca öğretmeni Métallidès’e bir madalya verilmiştir. 1886 da mösyö Gérard adlı ikinci bir Fransızca öğretmenin de gelişinden sonra 1886 dernek tarafından okula kitap bağışı yapılmış, Fransızcayı iyi öğrenen öğrencilere ödüller verilmiştir. Foncin’e göre 1888’de rum kız okulunda da Fransızca derslerine başlanmıştır

Fransız dilinin yaygınlaşması derneği hoşnut edecek seviyede olduğu ise şöyle ifade edilmiş. “Fransızca öğretiminin bu şehirde ve Avrupa'nın geri kalan kısmında bir devrim niteliğinde olduğu söylenebilir. Sadece birkaç yıldır gelişiyor ve bugün çok sayıda genç Rum ve Ermeni, birçok dükkanda ve çarşıda duyulabilen dilimizi kullanıyor. Bu mutlu değişimin büyük bir kısmı, Alliance Française 'a her zaman en samimi desteğini veren konsolosumuz Mösyö Querry'nin vatansever gayretinden kaynaklanmaktadır. Derneğimizin bölgede 120'den fazla üyesi bulunmaktadır."

Foncin Kapusenleri eleştiren bir cümle de kullanarak şöyle diyor. “Fransa'nın himayesi altında bulunan Trabzon'daki Kapusen Pederler Okulu İtalyanca öğretmeyi tercih etmektedir.”