Hafız Mehmed Çeşmesi, Esentepe Mahallesinde (Arafilboy) Değirmendere Caddesi'nin güney yakasında yer almaktadır. Üzerindeki kitabesine göre H. 1300 / M. 1882-83 yılında Hâfız Muhammed Evliyâ tarafından annesi adına yaptırılmıştır. Kemerli, kitabeli, su hazneli, bağımsız ve tek lüleli çeşmenin oturmalıkları yoktur. Düzgün kesme taş malzeme ile yapılan çeşme son yıllarda belediye tarafından onarılmıştır.

Çeşme, Esentepe Mahallesinde (Arafilboy) Değirmendere Caddesi’nin güney yakasında yer almaktadır. Üzerindeki kitabesine göre H. 1300 / M. 1882-83 yılında Hâfız Muhammed Evliyâ tarafından annesi adına yaptırılmıştır. Kemerli, su hazneli, bağımsız ve tek lüleli çeşmenin oturmalıkları yoktur. Esasında da düzgün kesme taş malzeme ile yapılan çeşme, son yıllarda belediye tarafından onarılmış ve ince kesme taşla kaplanmıştır. 2,30 m genişliğindeki çeşmenin yüksekliği 2 m’dir. Taşıntılı saçağı olan üst örtü beşik çatı biçimindedir. Kuzeye bakan ön cephesi üçgen alınlıkla sonlanan düz bir aynalıktan ibarettir. Aynalığın üst kısmında ayrı bir bölüm olarak düzenlenen üçgen alınlığın içerisine kitabe yerleştirilmiştir.  Günümüzde olmayan tek lülelin oyuk yuvası aynalığın ortasındadır. Yol kotunun yükseltilmesi sonucunda gömülü kalan su teknesi, dikdörtgen biçimindedir.

Söylence:

Çeşmenin kitabesini yazan şair Ahmed Badî Efendi Edirne’de doğmuş, iyi bir öğrenim görmüş, Arapça ve Farsça öğrenmiş, devrin ünlü hattatlarından icazet almış önemli bir şahsiyettir. Yirmi beş yaşında devlet hizmetine girmiş, maliyeci olarak kırk dört yıl Edirne, Bosna, Kastamonu, Trabzon, Konya, Bursa gibi değişik yerlerde görev yapmıştır. Seyyar Arazi Katipliği ile başladığı memuriyetinde ilerleyerek 1300 (1883) yılında Trabzon’a vergi müdürü olarak atanır ve göstermiş olduğu başarılardan dolayı aynı yıl 2. dereceden Osmanlı nişanıyla taltif edilir. Bu resmi görevlerinin haricindeki vaktini ilme, araştırmaya ve edebiyata vakfetmiştir. Ahmed Badî Efendi, değişik alanlarda eserler ortaya koymuş ve divan sahibi edebiyatçılarımızdandır. Ahmet Badî, 1873 yılında Yanya’da emlak mümeyyizi görevinde iken çok ciddi bir hastalık dönemi geçirmiş ve bu hastalık onu sonraki yıllarda da yoklamıştır. Trabzon’daki görevi sırasında tavsiye edilen bu su membaından içtikten sonra sıhhat bulmuş ve bunu herkese anlatmıştır.

Kitabe:

Çeşmenin üçgen alınlığının ortasında 45 x 25 cm boyutlarındaki dikdörtgen mermer kitabe, üç yatay cetvelle dört satıra ayrılmıştır. Kabartma tekniği ve talik hatla hakkedilen kitabede tarih, ebced hesabı ile verilmiştir. 

Okunuşu:  Anlamı:

1- Hâfız Muhammed Evliyâ kim mâderi rûh içün                1- Hafız Muhammed Evliya ki annesinin ruhu için,

2- Bu çeşmeyi bak fi sebîlillâh yaptırdı o zât.                      2- Bak, o zat bu çeşmeyi Allah yolunda (Allah rızası için) yaptırdı.

3- Geldi yediler dediler (bâdî)-yi akca târihin                      3- Bâdi, yediler geldiler, akça tarihini dediler.

4- Aç Besmeleyle iç suyu bu çeşmeden olsun hayât.          4- Besmeleyle aç bu çeşmeden suyu iç, hayat olsun!

     Sene, 1300                                                                          Sene, 1882-1883