Çarşı Mahallesinde, Vakıfhan'ın güneydoğu cephesi üst katında konumlanan camii, H. 1196/M. 1781-82 yılında Hacı Yahya oğlu Seyyid Hacı Abdullah tarafından yaptırılmıştır. Vakıfhan ile bütünleşik bir üslupta inşa edilen yapı, günümüzde asli işlevi ile kullanılmaktadır.

Çarşı Mahallesi’nde bulunan Hacı Yahya Camii, Vakıfhan’ın güneydoğu cephesi üst katında konumlanmaktadır. Han ile bütünleşik bir üslupta inşa edilmiş camiinin giriş kapısı üzerinde yer alan kitabeye göre, H. 1196/M. 1781-82 yıllarında Hacı Yahya oğlu Seyyid Hacı Abdullah tarafından yaptırılmıştır.  Camii asıl baninin değil onun babasının ismiyle anılmaktadır. Günümüze gelinceye kadar bir çok kez onarılmış olsa da yapı özgünlüğünü büyük oranda korumuştur.

Küçük, dikdörtgen planlı yapı, yığma taş malzeme kullanılarak inşa edilmiştir. Yapıya giriş güney cephesinden bir merdiven ile sağlanmakta, giriş kapısının sol kısmında şadırvan nişi yer almaktadır. Sekizgen kasnaklı bir kubbe ile örtülü olan yapının, ahşap direkler ile taşınan bir mahfil katı bulunmaktadır. Mihrabı ve minberi oldukça sade bir üsluba sahiptir.

Hanın güneydoğu köşesinden açılan yuvarlak kemerli, taş söveli, demir kapıdan taş basamaklı, 15 merdivenle üst mekana çıkılmaktadır. Dikdörtgen planlı, kaba yonu taş malzemeli cami yığma teknikte inşa edilmiştir. Kırma çatılı yapının üzeri alaturka kiremitle örtülüdür. Yapının tüm pencereleri; yuvarlak kemerli, taş söveli, demir parmaklıklı ve ahşap doğramalıdır. Harimin kuzeyinden ahşap merdivenlerle “U” planlı mahfil katına çıkış sağlanmaktadır. Mahfil katı, yuvarlak gövdeli ahşap sütunlar üzerine oturmaktadır. Girişi taş bir sütun ayakta tutmaktadır. İçten sekizgen basık kubbeli yapının kubbe yüzeyinde, harim duvarlarında niteliksiz kalemişi süslemeler yer almaktadır. Yapının mihrabı alçı ile kaplı olduğundan özgün mihrabı hakkında bilgi sahibi olamamaktayız. Ahşap minberin ise taç kapısı ve köşk kısmı dışında diğer bölümleri son derece sade ve tezyinatsızdır.

Geçmişte güneydoğu köşesinde tek şerefeli taş minaresinin bulunduğu bilinmektedir ancak bu minare yıkılmış, günümüze ulaşamamıştır. Camii ise, han yapısı ile birlikte günümüzde de vakfiyesinde belirtilen kullanım biçimini korumaktadır.

Kitabe:

Yapının inşa kitabesi, Gönhan’ın (Vakıfhan) güneydoğu köşesindeki yuvarlak kemerli giriş kapısı üzerinde yer almaktadır. İki satır sülüsle mermer üzerine yazılan kitabede camiyi yaptıranın Hacı Yahya oğlu Seyyid Hacı Abdullah olduğu anlaşılmaktadır.

1- Hayırlar ve iyilikler sahibi, Nakibu’l-eşraf1 kaymakamı

2- Hacı Yahya Efendi oğlu Seyyid Hacı Abdullah Sene 1196 H/1781-82 M.