Cumhuriyet Mahallesi
Dönemi: Osmanlı
Ada/Parsel: 199/23

Cumhuriyet Mahallesinde, Tabakhane Köprüsünün doğu yakasında yer almaktadır. Üzerindeki kitabesine göre 1584 yılında inşa edilen caminin vakfiye kayıtlarına göre banisi Tavaşi Mahmud Ağa'dır. 1979 yılında yıkılarak yerine günümüzdeki cami yapılmıştır. Caminin minaresi bu yıkımda muhafaza edilmiş ve 2020 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir. Kesme taş malzemeden inşa edilen yaklaşık 27 m yüksekliğinde minare sekizgen kaideli, prizmatik pabuçlu, farisili yapıda çokgen gövdeli, tek şerefeli olup konik külahlıdır.

Haritada Bul

Cumhuriyet Mahallesi’nde, Tabakhane Köprüsünün doğu yakasında yer almaktadır. Üzerindeki kitabesine göre 1584 yılında inşa edilen caminin vakfiye kayıtlarına göre banisi Tavaşi Mahmud Ağa’dır. 1979 yılında yıkılarak yerine günümüzdeki cami yapılmıştır. Caminin minaresi bu yıkımda muhafaza edilmiş ve 2020 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir. Kesme taş malzemeden inşa edilen yaklaşık 27 m yüksekliğinde minare sekizgen kaideli, prizmatik pabuçlu, farisili yapıda çokgen gövdeli, tek şerefeli olup konik külahlıdır. Minare şerefesi, Trabzon camilerinde ortak özellik olarak belirlenen taş süslemenin güzel örneklerinden birisini taşımaktadır. Şerefe altlığında altı sıra bordür biçimindeki taş süsleme, şerefe korkuluklarında tablalara dönüşerek panolar halinde bezenmiştir. Ağırlıklı olarak bitkisel motiflerden oluşan bezeme, çokgen gövdenin altlıkla birleştiği noktada yüksek kabartma tekniğiyle oluşturulmuş kaval silme ile başlamaktadır. Kaval silmeden sonraki ilk bordürde kaş kemer içerisine alınan oyma gülbezek motifleri işlenmiştir. Bu bordürün üzerindeki bordürde yine oyma tekniği ile işlenen mızrak ucu/testere dişi/şevron motifleri yer alır. Üzerindeki bordürde üç profilli düz silme işlenmiştir. Sonraki bördürde ise hareket unsurunu artıran yüksek kabartma tekniğinde yapılmış çokgen sarkıtlar işlenmiştir. Sarkıtların üzerinde diğerlerine nazaran daha yüzeysel zik-zak mitifi işlenmiştir. Şerefe altlığının son bordüründe de dört dilim rinso sarkıtlı, dalgalı perde motifi işlenmiştir. Şerafe korkuluklarında ise aplike tekniğindeki dilimler içerisine gülbezeklerin işlendiği panolar yer almaktadır.

Kitabe:

Caminin yıkılması sırasında minarenin kürsüsü batı yanına monte edilen kitabe, 82,5 x 52 cm boyutlarında taş üzerine sülüs hatlı olarak nakşedilmiştir. 

 

Okunuşu: 

1- Sahibul hayrat yani bani-i mescid, anın

    Ecrin ed’af u muda’af eyleyene Rabbi latif.

2- Eyledi hakka yerinde böyle bir camii bina

    Görmedi çeşm-i cihan hem böyle bir arzı nazif.

3- Müminan itsün salat ile selamı haşre dek

    Hamdülillah dar-ı Kuran oldı bu cay-ı münif.

4- Hatif-i kudsi anın itmanının tarihini

    Didi Hacı Mustafa’nın cami-i cay-ı şerif.

Sene 1060.

Anlamı:  

1- Mescidi yaptıran hayır sahibi kişinin latif olan Rab ecrini kat kat artırsın.

2- Hakikaten yerinde böyle bir cami yaptırdı ki dünya gözü hem böyle bir temiz yer görmedi.

3- Müslümanlar mahşere kadar salat ve selam etsinler. Allah’a hamd olsun ki bu yüksek yer Kuran evi oldu. 

4- Kudsi alemden bir melek onun tamamlanış tarihini dedi: Hacı Mustafa’nın şerefli yere sahip camii. 

Sene 1060 H/1650 M.